Başlangıçta yalnız SU vardı.
SU ebedi başlangıçtı ve ondan önce hiçbir canlı olmadı.
SU, abıhayattır.
Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları SU, Buket Uzuner’in geçen yıl mart ayında çıkarmış olduğu kitabı. Kitabı aslında daha önce edinmiştim, ancak okumakta biraz geç kaldım. Öncelikle ben de birkaç blog yazarı arkadaşım gibi kitabın isminden dolayı, kitabın sanırım biraz genç bir kızın atıldığı maceralar dizisi gibi düşünmüştüm. Bu yüzden bir süre yanına yaklaşmadım. Ancak ortaya bambaşka bir öykü çıktı, kesinlikle okumanız gereken bir öykü.
Adet olduğu üzere önce kitabın konusundan bahsedeyim. Kitaba ismini veren genç ve başarılı gazeteci Defne Kaman, Kadıköy İskelesi’nden bindiği Barış Manço Vapuru’ndan birdaha inerken görülmez ve böylece ortadan kaybolur. Bunun üzerine karakola kaybını bildirmek üzere anneannesi Umay Hanım, annesi Ayten ve ablası Aysu, Komiser Ümit Kaman’ı bulmaya giderler. Aman yanlış anlaşılmasın, soyadı benzerliği bir tesadüf! Komiser Ümit Kaman, anne ve ablayı biraz umursamaz bulurken, Umay Nine’yi çok ilginç bulur, çünkü bu yaşlı kadın hala çocuk gibi saçlarını iki yandan ören, değişik etrafından püsküller sarkan elbiseler giyen bir kadındır. Ayrıca Komiser Ümit Kaman’a soyadından dolayı özellikle geldiklerini bildirmektedir.
Böylece Ümit Kaman, Defne Kaman’ın peşine düşer. Aslında yıllık iznine ayrılacaktır, ancak Defne Kaman’ın Kadıköy’de sırılsıklam ona görünüp bir de şifreler içeren bir kağıt vermesi ilgisini bu konuya çeker. Böylece Ümit, bu bilgiyi çözse çözse o çözer dediği Sahaf Samahat’in yanına koşar ve Defne Kaman’ın kendisine verdiği şifrelerin Kutagdu Bilig’den olduğu ortaya çıkar. Artık yalnız olmayan Ümit, Sahaf Samahat ile birlikte bu şifreleri çözerek Defne Kaman’ın neden ortadan kaybolduğunu bulmaya çalışır.
Defne Kaman, başarılı bir gazeteci. Kimsenin umrunda olmayan önemli olaylara kafa yoran, bu yolda uğraş veren bir kadın. Çevre olayları, HES’ler, son günlerde artan kadın cinayetleri. Başı da bu yüzden belaya giren Defne Kaman bulunabilecek mi dersiniz, önemli olan nasıl?
Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları SU, içinde çok şey barındıran bir kitap. Bunlardan bir tanesi, Defne ve Ümit’e verilen soyad, Kamanlık. Kamanlık biz Türklerin kadim geleneği, hala sürdürdüğümüz birçok geleneği var ancak biz bunları Kamanlık, yani Şamanlık’tan kaldığını bilmeden yapıyoruz. Örneğin en basitinden bizi kötülüklerden uzak tutması için evimizin bir köşesine astığımız, veya üzerimizde taşıdığımız nazar boncuğu gibi. Buket Uzuner, bu kitabı yazabilmek için uzun yıllar araştırma yapmış, kitap bu araştırmaların üzerine kurulu. Baktığımız zaman, çoğunu unutsak bile bunun bizim kültürümüz olduğunu, hatırlamamız gerektiğini, en azından savunmamız gerektiğini düşünüyorum.
Buket Uzuner, SU’yu yazarken Kutadgu Bilig’den faydalanmış. Defne Kaman, devamlı Kutadgu Bilig’den şifreler veriyor Ümit Kaman’a. Kitabın girişinde, bunu biraz da gençlerin ilgisini Kutadgu Bilig’e yönlendirmek için yaptığını söylüyor. Ne iyi yapmış! Ben kendi adıma bundan memnun kaldım, bu eserle tanıştım. Bir yandan da karşılaştırma yapamadan edemiyorum. Bugüne kadar Dan Brown kitaplarını okudum, o kitaplarda Dan Brown, sadece kendi kültürünü değil, örneğin Melekler ve Şeytanlar adlı kitabında Vatikan’la ilgili birçok şey yazmıştı. Bunu yaparken eski eserleri kullandı, tabloların dilini kullandı. Benim bu kitabı okuduktan sonra Vatikan’ı, Roma’yı görme isteğim, Galileo’nun eserleri okumak bilmek isteğim kabarmıştı. Bizde neden olmasın? Kendi kültürümüze ilgisiz kalmak, bizim kendi mistik hikayelerimizi bir kenara atmak ne kadar doğru? Buket Uzuner’i bu yüzden kutluyorum, ben kendi adıma Kutadgu Bilig’i merak edip okumak isteyenler arasına katıldım bile.
Bir diğer konu, kitapta bir yandan da günümüz Türkiye’sinde yaşanan toplumsal birçok soruna yer veriliyor. Bunlardan bir tanesi Alevilik. Komiser Ümit Kaman, yazarın dediğine göre özellikle Alevi seçilmiş bir karakter. Sunni bir kıza aşık oluyor, aileler karşı çıkıyor ve ayrılmak zorunda kalıyorlar. Tabi aşkları onları birarada tutuyor. Buket Uzuner burada din farklılıklarının, mezhep farklılıklarının insanları ne kadar ayrıştırdığına dikkat çekiyor, ayrıştırıyor derken arada hoşgörü olmadığını söylemek istiyorum. Ümit ve Tasvir’in aşkını merak edenler için de buyrun Su’yu okuyun diyorum. Ayrıca son zamanlarda artan kadın cinayetlerine yer veriliyor. Kitap bu nedenle kesinlikle bize uzak değil.
Kitaba biraz da şekil olarak bakarsak, kapak tasarımı kitabın içeriğine uyuyor, o mistik figürler size biraz ipucu verebilir. Kitabın içinde, Defne Kaman’ın günlük tarzında tuttuğu SU Kitabı var. Su Kitabı’na ait sayfaları çok sevdim, hem kenar süslemeleri çok hoştu, hem de bu bölümler Defne Kaman’ı yakından tanımamıza imkan veren sayfalardı.
Uyumsuz Defne Kaman’ın Maceraları bir dörtleme olarak tasarlanmış. Yazar şu anda Toprak kitabı üzerinde çalışıyor. Böylece Defne Kaman’dan uzak kalmayacağız. Sıradaki maceraları bende dört gözle bekliyorum.
Son olarak, Su Kitabı’nı bir de Buket Uzuner’den dinleme şansınız olmasını dilerdim. Ben bu kış Buket Uzuner’in ODTÜ’de yaptığı bir konuşma ve imza gününe katılarak onu dinleme fırsatı buldum ve bir kitabı yazarından dinlemek çok güzel bir şeydi. ( Orada daha fazla dinleyen insan olmasını da dilerdim o ayrı mesele! ) Nasıl yazdığı, Su’da bahsedilen geleneklerimiz, edebiyat üzerine gerçekten çok güzel bir konuşmaydı, sohbetti denilebilir. Bu yüzden ben de Beyaz Kitaplık aracılığıyla görme fırsatım olan aşağıdaki videoyu sizinle paylaşıyorum, bir göz atın derim!
MorKitaplık’ta yer alan Buket Uzuner kitapları;